Search

Kies nu voor een abonnement met korting

Search
Close this search box.

‘Mijn dochter Julia wilde dood. Ze was 11’

Het is een van de ergste dingen die je een dierbare kunt horen zeggen: “Ik wil niet meer leven.” Laat staan als, zoals bij Ilse (39), die woorden worden uitgesproken door je 11-jarige dochter Julia. “Later vond ik op haar computer zoekopdrachten met termen als: ‘zelfmoord zonder pijn’.”

“Mijn dochter Julia is 13. Ze heeft een prachtige, zonnige lach. Bruine ogen waar een hert jaloers op zou worden, en een wipneusje met sproeten. Ze is slim, gevat en grappig. Ze is gek op haar hondje, paardrijden en Ben & Jerry’s ijs. Maar bovenal: ze leeft. Niets aan haar koester ik meer dan dat.

Mijn grootste angst

Evert, mijn man, vroeg een keer wat mijn grootste angst was. Ik zei dat ik bang was dat Julia ooit zou besluiten niet meer te willen leven. Niet nu, of over één of twee jaar. Maar later, als ze volwassen zou zijn. Ik had geen idee dat dat moment al op haar 11de zou komen.

De beide keren dat ik zwanger was, hoopte ik vurig dat mijn kinderen gezond ter wereld zouden komen. Vreemd genoeg dacht ik op die momenten alleen aan fysieke gezondheid. En mijn wens leek uit te komen: blakend en gezond was Julia toen ze werd geboren. Zo leek het in elk geval. Wat kun je je nog meer wensen als moeder? Evert en ik konden bijna niet geloven dat we dit perfecte meisje echt mee naar huis mochten nemen. We waren zo blij! Totdat we daadwerkelijk thuis waren.

Huilbaby

Julia huilde de eerste maanden aan een stuk door. Uren hebben we in toerbeurten met haar door het huis gelopen, omdat dat de enige manier was waarop ze af en toe in slaap viel. Ze leek niet lekker in haar vel te zitten, maar we hadden geen idee waar het aan lag. Ergens dachten we ook nog dat het normaal was, dat we hier gewoon even doorheen moesten. Totdat onze zoon Tim werd geboren, en we merkten hoe makkelijk hij was, in vergelijking met Julia. Een verademing bijna, al klinkt dat misschien een beetje naar.

Toch ontwikkelde Julia zich goed. Ze behaalde alle mijlpalen en was zelfs behoorlijk snel met lopen en praten. Maar toen ze ouder werd, begon ze gedragsproblemen te krijgen. In groep drie kregen we steeds vaker verontrustende telefoontjes van Julia haar juf. Ze luisterde slecht, en ze verstoorde constant het spel van andere kinderen. We dachten dat ze misschien meer intellectuele uitdaging nodig had; ze leerde bijzonder snel. In samenspraak met de juf besloten we om haar extra werk aan toe bieden.

In groep drie kregen we steeds vaker verontrustende telefoontjes van Julia haar juf. Ze luisterde slecht, en ze verstoorde constant het spel van andere kinderen. 

Maar haar gedrag was niet altijd verstorend. Er waren ook periodes dat Julia zich in zichzelf leek terug te trekken. Dan maakte ze een verdrietige, melancholische indruk en het was moeilijk om contact met haar te krijgen. Ik liet haar maar een beetje met rust, als ze zo was. Stiekem begon ik zelfs naar die periodes te verlangen, als ze weer eens zo opstandig was. Niet omdat ik haar verdrietig wilde zien, maar op die momenten leek ons leven tenminste een beetje normaal.

Ritalin

De periode van ‘rust’ duurde echter altijd maar een week, hooguit twee. Julia bleef onverminderd explosief. Zo erg dat ze een keer wegrende van het schoolplein na een aanvaring met een meisje uit haar klas. Na een uur zoeken vonden we haar in een nabijgelegen parkje. We hadden op dat moment echt geen idee meer wat we met onze dochter aanmoesten.

Helaas was het effect van de Ritalin van korte duur. Een paar dagen later trof ik mijn 8-jarige dochter aan op de vensterbank. Ze wilde uit haar slaapkamerraam springen

Het enige wat we wisten was: zo kan het niet langer. Toen haar juf opperde dat ze misschien eens getest moest worden op ADHD, was ik eigenlijk opgelucht. Eindelijk dachten we te weten waar Julia haar gedrag vandaan kwam. En als dat vermoeden bleek te kloppen, dan was er ook een oplossing voor.

We bezochten een kinderpsychiater die ons aanraadde het eens met Ritalin te proberen. De eerste paar dagen waren fantastisch. Het voelde alsof Julia eindelijk de persoon was die ze zou moeten zijn. Ze zei zelfs tegen me dat ze zich nog nooit zo rustig had gevoeld.

Helaas was dat effect van korte duur. Een paar dagen later trof ik mijn 8-jarige dochter aan op de vensterbank. Ze wilde uit haar slaapkamerraam springen. Ik sleurde haar eraf, en heb direct weer de psychiater gebeld. Die maakte direct tijd voor ons, en paste haar diagnose aan toen ze met eigen ogen zag hoe Julia zich gedroeg: ze schuimbekte en schreeuwde toen we de spreekkamer binnenkwamen. Bijna als een wild dier.

Dat was de dag dat Julia haar echte diagnose kreeg. Bipolaire stoornis: een chemische onbalans in haar brein die ernstige stemmingswisselingen veroorzaakt, en waarbij manisch gedrag zich afwisselt met depressieve periodes.

Een bipolaire stoornis manifesteert zich bij kinderen anders dan bij volwassenen. Als een volwassene manisch is, gaat hij of zij bijvoorbeeld belachelijk veel geld uitgeven zonder aan mogelijke schulden te denken. Of schrijft boekwerken vol met gedachten die nergens op lijken te slaan. Een kind uit een manie op een andere manier. Door extreem agressief te worden, bijvoorbeeld. Of door zich oppermachtig te voelen. PEvert en ik voelden ons verpletterd door de diagnose. Ook omdat we Julia regelmatig hadden gestraft voor haar agressieve gedrag. Maar nu bleek dus dat ze er niets aan kon doen.

Medicatie

De eerste maanden na de diagnose kreeg ze verschillende soorten medicatie. Sommige middelen leken te werken, sommige niet. Weer andere hadden nare bijwerkingen. Op de een of andere manier lukte het maar niet om iets te vinden wat ideaal was voor Julia. Ze bleef weglopen, van huis en uit de klas, en was erg explosief.

De enige momenten dat ze enigszins in balans leek, waren die waarop ze aan het paardrijden was. Alsof die dieren haar beter aanvoelden dan wij en haar een rust wisten te bieden die wij haar niet konden geven.

Steeds vaker maakte ze opmerkingen als: ‘Jullie vinden me alleen maar lastig’ of: ‘Was ik maar nooit geboren.’ Het is waar: Julia haar gedrag drukte zwaar op ons gezinsleven. En ja, ook is het wel eens door mijn hoofd geschoten hoe makkelijk we het zouden hebben als alleen Tim er was. Als ik zoiets dacht, voelde ik me vreselijk schuldig. Naar Julia, omdat ik haar ondanks alle problemen nooit kwijt zou willen. Maar ook naar Tim, omdat hij zo makkelijk en meegaand is dat we vaak voor de lieve vrede toelaten dat hij wordt ondergesneeuwd door zijn zusje.

Vanuit school kwamen ook steeds meer signalen dat onze dochter niet te handhaven was. We waren bang dat ze haar zouden wegsturen, vlak voor het laatste schooljaar. Maar in onderling overleg werd besloten het gesprek hierover over de kerstvakantie heen te tillen, omdat we de feestdagen rustig wilden doorbrengen. Toch moet Julia onze spanning hebben gevoeld.

Ik weet nog steeds niet waarom, maar vanuit een impuls gooide ik de keukenspullen op het aanrecht en liep de trap op, linea recta naar Julia haar kamer

Kerst

Het was de middag voor kerst en ik was druk bezig met de laatste voorbereidingen voor de kerstbrunch van de volgende dag. Tim was met Evert naar de supermarkt om nog wat vergeten ingrediënten te halen. Ik weet nog steeds niet waarom, maar vanuit een impuls gooide ik de keukenspullen waar ik mee bezig was op het aanrecht en liep de trap op, linea recta naar Julia haar kamer.

Zonder te kloppen liep ik naar binnen. Daar zag ik mijn dochter. Ze lag op bed, met een plastic zak over haar hoofd. Hoewel dat beeld tot in detail op mijn netvlies gebrand staat, kon ik het op dat moment niet volledig ‘processen’. Ik registreerde slechts. De rode letters ‘H&M’ op de tas. Het roerloze lijfje van mijn kind, op de sprei met roze en blauwe bloemen. De ‘berenvoeten’-pantoffels, waar ze zo om had moeten lachen toen ze ze kreeg. De felgekleurde elastieken waarmee ze vroeger op straat speelde om haar nek gewikkeld.

Voor ik het wist, stond ik naast haar bed en rukte de zak van haar hoofd. Godzijdank ademde ze nog. Met mijn mobiel belde ik 112. Alles wat daarna kwam, beleefde ik in een roes. In het ziekenhuis werd Julia haar maag leeggepompt. Ze had mijn voorraad Oxazepam – die ik had gekregen tegen de stress en mijn slaapproblemen, omdat ik soms nachten lag te piekeren – gevonden en voordat ze op bed was gaan liggen een hele strip naar binnen gewerkt. Later vond ik op haar computer zoekopdrachten met termen als: ‘zelfmoord zonder pijn’. Zo was ze op dit idee gekomen.

Waarom?

Evert en ik hebben vreselijk gehuild, ons aan elkaar vastklampend als drenkelingen. Wat voor ouders waren we? Toen ze weer aanspreekbaar was, vroegen we haar: ‘Waarom?’

Geëmotioneerd vertelde Julia dat ze had besloten niet meer te willen leven. Ze was wel ‘heel verdrietig’, want ze wilde ons geen pijn doen, voegde ze eraan toe. Mijn hart stond letterlijk bijna stil toen ik die woorden uit de mond van mijn 11-jarige dochter hoorde.

Julia vertelde niet meer te willen leven. Ze was wel ‘heel verdrietig’, want ze wilde ons geen pijn doen. Mijn hart stond letterlijk bijna stil

Er was meer. Zo veel meer dat we nooit hadden gezien. Of misschien niet wilden zien. Ze vertelde dat ze zich dom voelde. Mijn dochter, die kon schaken toen ze 5 was. Ze dacht dat niemand van haar hield. We vertellen haar elke dag hoeveel we van haar houden. Dat ze geen vriendinnen had. Ondanks haar moeilijke gedrag op school zijn er regelmatig meisjes die haar vragen om te spelen.

We konden niet anders dan concluderen dat Julia een vreselijk laag en onrealistisch zelfbeeld had, maar we hadden nog geen idee wat we ertegen konden doen. De feestdagen kwamen we door in een roes. We liepen op eieren, nog half in ontkenning van wat er was gebeurd.

Uiteindelijk besloten we hulp te zoeken. Uiteraard liep Julia al bij de psychiater, na haar zelfmoordpoging is ze zelfs een tijd opgenomen geweest in een jeugdpsychiatrische kliniek. Maar ook wij hadden behoefte aan psychische bijstand, om te weten hoe we hiermee moesten omgaan. Tim hadden we een halve waarheid verteld, dat Julia per ongeluk verkeerde pillen had geslikt, maar misschien was dat ook wel helemaal fout. Door een dergelijke gebeurtenis ga je aan alles twijfelen.

Therapie

Door therapie kwamen we tot de ontdekking dat we onderbewust jarenlang hebben gehoopt dat dit probleem vanzelf zou weggaan. We zitten nu volop in een proces waarin we leren accepteren dat de zorg voor onze dochter een dagelijkse strijd zal blijven. Misschien wel voor altijd.

We zitten nu volop in een proces waarin we leren accepteren dat de zorg voor onze dochter een dagelijkse strijd zal blijven. Misschien wel voor altijd

Julia haar leven – en dat van ons – zal waarschijnlijk altijd onvoorspelbaar blijven door haar ziekte. Inmiddels kunnen we haar episodes beter zien aankomen en hebben we handvatten gekregen om er beter mee te kunnen omgaan. Zo stellen we nu duidelijkere grenzen en geven we Julia meer structuur, waardoor ze zich veiliger voelt en we haar wisselende stemmingen beter kunnen opvangen. Ook zal ze moeten leren accepteren dat niemand perfect is, ook zij niet. Dat iedereen fouten maakt, en dat dat niet erg is en we daardoor niet minder van haar houden. En Evert en ik maken bewust meer tijd vrij voor Tim, zodat Julia leert dat niet alle aandacht voortdurend naar haar kan gaan.

Ook hebben we nog de hoop dat Julia haar depressies en manies milder worden naarmate ze ouder wordt, aan die mogelijkheid klampen we ons nog steeds vast.

Er zijn nu zelfs momenten dat ik een glimp zie van het meisje dat Julia echt is, zonder die ziekte die alles in de war gooit

Julia zit inmiddels op een speciale school, waar ze beter tot haar recht komt en contact kan maken met andere jongeren met dezelfde problematiek. Het feit dat ze geen buitenbeentje meer is, en de andere manier van benadering, heeft al een hoop gedaan om haar zelfbeeld te verbeteren. Er zijn nu zelfs momenten dat ik een glimp zie van het meisje dat Julia echt is, zonder die ziekte die alles in de war gooit. Juliais geen borderliner. Ze hééft borderline, zeg ik altijd.

Als we nu met haar praten, zegt ze dat ze nu niet meer zou doen wat ze die middag voor kerst deed. Ze wil niet meer dood. Dat alleen al, zorgt ervoor dat we licht zien aan het eind van wat nu nog een heel lange, donkere tunnel lijkt te zijn.”

De namen in dit artikel zijn gefingeerd.

Dit artikel komt uit een eerdere Fabulous Mama.

Wil jij geen enkele editie missen? Abonneer je dan nu op Fabulous Mama magazine!

Wil je op de hoogte blijven van de leukste artikelen en toffe winacties? Volg Fabulous Mama magazine op InstagramFacebook en meld je aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief.

cover fab mam 1 2024

Shop losse edities

Bestel Fabulous Mama en krijg hem gratis thuisbezorgd!

ALLEEN VOOR NIEUWE ABONNEES​

Ontvang 6x Fabulous Mama op de deurmat én een persoonlijk cadeau naar keuze.